Bij de verbouw van oude boerderijen is recycling niets nieuws. Oude materialen werden veelvuldig hergebruikt. In Brabant steunt een 18de-eeuwse boerderij op een 15de-eeuws gebint. In Gelderland vind je nog muren die met oeroude kloostermoppen zijn opgetrokken. Milieubesef, vaderlandse spaarzaamheid of gebruiksgemak? In elk geval heeft het bijgedragen tot de enorme bouwvariëteit van ons agrarische erfgoed. Geen boerderij is gelijk.
Pas in de laatste decennia zijn de verbouwstandaarden serieuzer geworden, mede door de inspanningen van het Openluchtmuseum in Arnhem. Bescherming van monumenten werd wettelijk vastgelegd (in 1961, waarbij de Monumentenwacht werd ingesteld, toen in 1988 en kortgeleden onderworpen aan ‚modernisering’ op 1 januari 2012), hetgeen de aandacht voor stijlvaste verbouw versterkte. Eigenaren en bouwers gingen op zoek naar materialen die niet alleen passend maar ook historisch verantwoord waren.
Dat heeft de handel in historische bouwmaterialen sterk aangejaagd. Overal in Nederland zijn depots ingericht waar zulke materialen te vinden zijn, zoals bakstenen, vloerhout, dakpannen, estrikken, eiken balken, gebinten, deuren, hang- en sluitwerk en ga zo maar door. Browse naar historische bouwmaterialen (ook via Marktplaats.nl) en je vind er honderden. De Stichting Milieunet heeft een „kringloop bouwmaterialen” opgezet. De keus is omvangrijk maar je moet goed zoeken naar geschikte spullen.
Zo heeft Piet Bot een Vademecum van historische bouwmaterialen (2009) gemaakt, te raadplegen bij de RCE. De AEN gaat proberen dat vademecum bereikbaar te maken via haar Agriwiki. Als dat is gelukt, melden we het direct.
J.L.T.