14 juni 2018 | 
De fiscale aftrek van onderhoudskosten van monumentale gebouwen blijft de gemoederen bezighouden. Het ziet er naar uit dat dit kabinet nu toch écht af wil van die regeling en gaat omschakelen naar een voor met name de particuliere eigenaren aanzienlijk minder aantrekkelijk subsidiestelstel. Het gaat om (onder meer) 6000 rijks-monumentale boerderijen die benadeeld worden.
Agrarisch Erfgoed Nederland neemt deel in de Federatie Particuliere Monumenteneigenaren. De voorzitter van die federatie heeft mede namens AEN onderstaande brandbrief gestuurd aan de Vaste Kamercommissies voor Cultuur en voor Financiën. Hier volgt de integrale tekst van die brief.
Geachte dames en heren,
Evenals in september 2016 raken ruim 45.000 particuliere eigenaren van rijksmonumenten verzeild in bijzonder zwaar financieel weer door een voorgenomen ingreep van de Minister van OCW. Deze particuliere eigenaren/bewoners van rijksmonumenten worden via een OCW-actie hard getroffen in het eigen-woning-bezit. Op verschillende fronten worden eigenaren/bewoners door OCW “drastisch financieel gekort” (…).
De Minister is voornemens de fiscale aftrek voor rode en groene rijksmonumenten af te schaffen; in plaats daarvan komt een niet doelmatige, kleine en qua geraamde uitvoeringskosten “dure” OCW-subsidieregeling. Dit heeft tot gevolg, dat duizenden monumenteneigenaren een aanzienlijke financiële steun verliezen, die beter besteed kan worden aan onderhoud en instandhouding. Bovendien worden de eigen inspanning en passie van eigenaren voor hun monument door de OCW-aanpak teniet gedaan.
Het bovenstaande klemt te meer, nu ook specifiek het groene erfgoed wordt geraakt en teloor dreigt te gaan.
In het door OCW gevraagde en in januari 2018 verschenen Ecorys-rapport wordt in aanbeveling 17 de fiscale aftrek geduid als een stabiele factor in de financieringsopgave van particuliere monumenteneigenaren. De fiscale aftrek van onderhoud en instandhouding is een bouwsteen in het gehele stelsel. De afschaffing van de aftrek is in dit rapport slechts meegenomen als “een politieke wens”.
Ondanks herhaald aandringen en vragen bij OCW blijven inhoudelijke argumenten voor afschaffing van de aftrek volledig achterwege. Dat is bijzonder spijtig, aangezien particuliere eigenaren zelf zeer aanzienlijk bijdragen aan het monumentale beeld en aan een prettige leefomgeving in beschermde dorpsgezichten, in steden en op een groot aantal plekken in het buitengebied. Het schrappen van de fiscale aftrek veroorzaakt op termijn achteruitgang en kaalslag voor monumentaal onroerend goed, zoals eerder in de zeventiger jaren het geval was.
Door het mogelijk overhevelen van voor particuliere monumenten-eigenaren bestemde gelden van Financiën naar OCW is het risico bepaald aanwezig, dat er geld aan de OCW-strijkstok blijft hangen.
Het voornemen van OCW staat in schril contrast met het standpunt van D’66 in het najaar van 2016, verwoord door Steven van Weijenberg. Ook het CDA en de Christen-Unie hebben zich toen uitgesproken voor het behoud van de fiscale aftrek.
We vertrouwen erop, dat de Minister van OCW het voorstel – waarbij eigenaren en monumenten financieel in de steek worden gelaten – bij nader inzien achterwege laat en niet naar de Kamer stuurt. Mocht ze dit wel doen dan rekenen we op uw steun voor het behoud van de fiscale aftrek.
Met vriendelijke groet,
Eduard Haaksman
Voorzitter Bewoond Bewaard | Federatie Particuliere Monumenteneigenaren